Vast of variabel energiecontract: wat is de beste keuze voor jou in 2026?
Wat is het verschil tussen een vast en variabel energiecontract in 2026?
Deze beslissing kan grote invloed hebben op je energiekosten en financiële zekerheid. In dit artikel leggen we uit wat de verschillen zijn tussen een vast en variabel energiecontract, zodat jij een slimme keuze kunt maken die past bij jouw situatie.
Om te beginnen is het essentieel om de belangrijkste verschillen tussen vaste en variabele energiecontracten te begrijpen. Deze contracttypen hebben elk hun eigen kenmerken die direct invloed hebben op je energierekening. En er is een derde optie, die nóg variabeler is dan een variabel energiecontract: het dynamische contract.
Wat is een vast energiecontract?
Vast energiecontract
Leveringstarieven staan vast voor de contractduur (meestal 1–3 jaar)
Biedt zekerheid over energiekosten
Geen profijt van eventuele prijsdalingen
Vaak aantrekkelijke welkomstbonussen
Opzegvergoeding bij vroegtijdig beëindigen
Dit maakt een variabel energiecontract in 2026 een aantrekkelijke optie voor prijszekerheid – maakt budgetteren eenvoudiger.
Hoe vaak wijzigen tarieven bij een vast energiecontract?
Bij een vast energiecontract wijzigen de tarieven niet gedurende de looptijd van het contract. Dat betekent dat je één vaste prijs per kWh en één vast vastrecht betaalt, meestal voor 1 tot 3 jaar, afhankelijk van wat je hebt afgesloten.
Alleen als je contract afloopt of als je zelf overstapt naar een nieuwe aanbieding, kan de prijs veranderen. Tijdens de contractperiode blijven de tarieven dus gelijk — geen verrassingen.
Wat is en variabel energiecontract?
Variabel energiecontract
Je profiteert van dalende energieprijzen
Risico op stijgende tarieven
Flexibeler: maandelijks opzegbaar zonder boete
Geen langdurige prijszekerheid
Dit maakt een variabel energiecontract in 2026 een aantrekkelijke optie voor wie flexibiliteit belangrijk vindt.
Hoe vaak wijzigen tarieven bij een variabel energiecontract?
Bij een variabel energiecontract staan de tarieven niet vast voor de hele looptijd. Dat betekent dat je leverancier de prijzen kan aanpassen wanneer de marktomstandigheden veranderen. Maar hoe vaak gebeurt dat nu echt?Over het algemeen wijzigen variabele energietarieven twee keer per jaar, meestal op 1 januari en 1 juli. Dit is de meest voorkomende praktijk bij veel Nederlandse energieleveranciers.Toch zijn er uitzonderingen. Sommige leveranciers passen hun tarieven vaker aan – bijvoorbeeld per kwartaal of zelfs maandelijks – maar alleen als dit duidelijk in de contractvoorwaarden staat. Daarom is het altijd verstandig om de voorwaarden van je eigen energiecontract even te controleren.Wat wel altijd geldt:
Je energieleverancier moet je minimaal 30 dagen van tevoren informeren voordat nieuwe tarieven ingaan. Zo heb je voldoende tijd om te bepalen of je met het contract verder wilt gaan of wilt overstappen. Kort samengevat: Bij de meeste variabele contracten zie je twee tariefwijzigingen per jaar, maar afhankelijk van je leverancier kan dit vaker zijn.
Wat is een dynamisch energiecontract?: De flexibelste optie in 2026
De Europese elektriciteitsmarkt is onlangs veranderd (Oct 1, 2025), waardoor elektriciteit nu per 15 minuten (in plaats van per uur) verhandeld kan worden. De tarieven voor elektriciteit veranderen nu elke 15 minuten, gebaseerd op de actuele marktprijzen.
Met dynamische prijzen krijg je toegang tot beursprijzen, die de hele dag verschillen. Negatieve prijzen en komt steeds vaker voor! Wanneer er veel hernieuwbare energie wordt opgewekt en er weinig vraag is, betalen energieproducenten om hun stroom kwijt te raken. Dan krijg je geld toe voor je verbruik. Alleen met een dynamisch energiecontract kun je hiervan profiteren.
Je profiteert van maximale flexibiliteit om te profiteren van prijsdalingen en de daluren.
Je profiteert van negatieve prijzen
Mogelijkheid om verbruik te verschuiven naar goedkope momenten
Meer schommelingen in je energierekening
Hoe worden energietarieven bepaald? Prijsvorming uitgelegd
In ‘t kort: vraag en aanbod. Wordt er veel wind en zonne-energie opgewekt? Dan is de stroomprijs laag.
Is er veel vraag, maar te weinig aanbod uit hernieuwbare energie? Dan moeten gas- of kolencentrales bijspringen om aan de vraag te voldoen.
Deze factoren bepalen energieprijzen:
Beursprijzen voor gas en elektriciteit
Geopolitieke ontwikkelingen
Vraag en aanbod
Weersinvloeden en seizoenspatronen
Beschikbaarheid van hernieuwbare bronnen
Bij alle contracttypen zijn alleen de leveringstarieven vast, variabel of dynamisch. Andere componenten zoals belastingen en netbeheerkosten kunnen altijd wijzigen.. Bij een vast contract neemt de leverancier het risico van prijsschommelingen. Bij een variabel energiecontract draag je dit risico zelf. Bij een dynamisch contract volgen de tarieven de markt per 15-minuten.

