Vast, variabel, of dynamisch energiecontract? Dit zijn de belangrijkste verschillen

Alle energiecontracten hebben vaste en variabele kosten

Laten we beginnen bij de basis. Een energierekening bestaat altijd uit twee delen: vaste en variabele kosten. Het variabele deel is dat wat je betaalt voor stroom en/of gas per kWh of m³ en is afhankelijk van je verbruik. Vaste kosten staan daarentegen los van je verbruik.

Vaste kosten

Onder vaste kosten vallen bijvoorbeeld de netbeheerkosten: een vast bedrag dat iedere energieleverancier namens de netbeheerder rekent. Daarnaast rekent elke energieleverancier een vast bedrag voor de levering van stroom of gas, dat losstaat van je verbruik. Deze kosten worden ook wel ‘vaste leveringskosten’ of ‘vastrecht’ genoemd en betaal je altijd per product (stroom en/of gas).

Variabele kosten

Zoals je inmiddels weet, gaan variabele kosten over het tarief dat je betaalt voor je stroom en/of gas op basis van je verbruik. Ook belasting (energiebelasting, opslag duurzame energie- en klimaattransitie en btw) valt onder de variabele kosten, omdat deze per kWh of m³ wordt berekend. Het tarief voor je stroom en/of gas kan vervolgens vast, variabel of dynamisch zijn.

Het energietarief in je contract is vast, variabel, of dynamisch

Wat is een vast contract?

Een vast energiecontract betekent dat je energietarief wordt vastgezet voor de gehele looptijd van je contract. Of de energieprijs nu omhoog of omlaag gaat, jij betaalt altijd hetzelfde tarief per verbruikte kWh stroom of m³ gas. Tijdens de energiecrisis werden vaste contracten nauwelijks meer aangeboden doordat de energieprijs onvoorspelbaar werd, en door de lage opzegvergoeding (boete die je als klant krijgt als je overstapt), energieleveranciers met te duur ingekochte energie zouden kunnen komen te zitten. Per 1 juni verandert dit en daarom vliegen de vaste contracten je weer om de oren. Als je na 1 juni tussentijds wilt opzeggen, moet je het volledige bedrag betalen dat de energieleverancier hierdoor misloopt. Een risico waar slechts 6 op de 10 Nederlanders zich van bewust is, aldus de ACM.  Het belangrijkste voordeel van een vast energiecontract blijft wel zekerheid: je betaalt zeker hetzelfde tarief, en loopt dus geen risico als de energieprijzen stijgen (zolang je contract loopt, natuurlijk). Maar, dalen de energieprijzen verder zoals verwacht, dan is het alleen je energieleverancier die daarvan profiteert – en kun jij niet overstappen zonder een forse boete te betalen.

Wat is een variabel contract?

Een variabel energiecontract betekent dat je energietarief doorgaans twee keer per jaar wordt aangepast. Meestal is dat op 1 januari en 1 juli. Dat is uiteraard voordelig als de energieprijzen dalen, maar vervelend als de energieprijzen stijgen. De prijs die je betaalt ligt meer in lijn met de werkelijke beursprijs voor energie. Maar: net als bij een vast energiecontract, rekent de energieleverancier wel een winst- en risicomarge.

Het belangrijkste voordeel van een variabel contract is de flexibiliteit om op korte termijn over te stappen – wat gunstig kan zijn als je ontevreden bent over je energieleverancier, of als je in de tussentijd bijvoorbeeld zonnepanelen neemt en de terugleververgoeding ongunstig blijkt te zijn. 

Wat is een dynamisch contract?

Een dynamisch energiecontract betekent dat je energietarief elk uur wisselt. Je betaalt de werkelijke beursprijs voor energie per uur, plus een inkoopvergoeding (en in het geval van Tibber - zonder winstmarges). Omdat energie in de warmere maanden goedkoper is dan in de koudere maanden – reflecteert jouw energierekening die schommelingen in de markt.

Het grootste voordeel van een dynamisch energiecontract is dat je doorgaans goedkoper uit bent (in 2022 was je 35% goedkoper uit), simpelweg omdat je geen marge betaalt (of een minimale) die het risico dekt van de energieleverancier. Daarnaast kun je nog meer profiteren door slim in te spelen op de schommelende energieprijzen. Dat levert al voordeel op door je (vaat)wasjes in de middag te draaien als de prijzen laag zijn – maar met een hoog stroomverbruik door bijvoorbeeld een elektrische auto of warmtepomp is het echt een no-brainer. Dan kun je namelijk automatisch je auto opladen of je huis verwarmen als de stroomprijs ‘t laagst is, waarmee je honderden euro’s per jaar bespaart. Met een dynamisch energiecontract kan het slim zijn om een buffertje opzij te zetten in de zomer (als de energieprijzen laag zijn), waarmee je de iets hogere energieprijzen in de winter kunt betalen. Dit lijkt op het eerste oog misschien een risico, maar bij een vast contract doet een energieleverancier in feite hetzelfde – alleen berekent die het gemiddelde aan jou door (plus winst- en risicomarge!), waardoor je onder de streep vaak duurder uit bent.

Met een dynamisch energiecontract van Tibber volg je de beursprijs per uur zonder marges

Samengevat: met een vast energiecontract heb je zekerheid van een bepaald energietarief, maar in die prijs zit altijd een risico- en winstmarge van de energieleverancier (voor als de energieprijzen onverwacht stijgen). Maar als de energieprijzen onverwacht zakken, zit jij vast aan de hoge prijzen dankzij de nieuwe opzegvergoeding vanaf 1 juni. Met een variabel energiecontract liggen de energieprijzen meer in lijn met de werkelijke beursprijs – maar ook dan wordt er een marge van de energieleverancier doorberekend aan de klant. Enkel met een dynamisch energiecontract volg je de werkelijke beursprijs van energie per uur zonder marge, maar moet je rekening houden met een energierekening die in de koudere maanden iets hoger is dan in de warmere maanden (maar over het hele jaar gemiddeld goedkoper). Kies je voor de zekerheid van een vaste prijs, of voor de zekerheid van de eerlijke prijs? Dat is aan jou.

Wil jij de beursprijs voor stroom betalen (zonder marges)? Probeer Tibber eens uit. Opzeggen kan natuurlijk op ieder moment, helemaal gratis. 🤝