Hoe (on)gunstig is een dynamisch tarief als de stroomprijzen hoog zijn? 💰

Twenty-four seven ⏰⚡

Laten we beginnen bij het begin. Op de energiemarkt spelen twee partijen een grote rol: producenten die stroom en gas opwekken, en energieleveranciers die namens consumenten of bedrijven stroom en gas afnemen. Dat levert een spel van vraag en aanbod op, waarmee de beursprijs voor energie wordt bepaald. Die energiehandel vindt plaats op de beurs, waar 24/7 wordt gehandeld in elektriciteit. Voor Nederland kopen we onze stroom in op de European Power Exchange, ofwel EPEX SPOT. Dat doen we op basis van day-ahead trading, wat betekent dat we elke dag stroom inkopen voor de komende 24 uur.

De dagelijkse gang

In de vraag naar stroom zit een duidelijke trend, die ook wel de dagelijkse gang wordt genoemd: in de nacht is ons collectieve energieverbruik op zijn laagst, in de ochtend zien we een stijging (we zetten koffie, douchen, föhnen ons haar) en in de middag daalt het weer. Komen we thuis van werk, dan stijgt ons energieverbruik naar een hoogtepunt, om vervolgens in de nacht weer te dalen. Stijgt de vraag naar stroom, dan stijgt ook de stroomprijs.

Schommelingen op de lange termijn

Naast voorspelbare schommelingen binnen een dag, stijgen of dalen de energieprijzen ook op de lange termijn. Daar spelen verschillende factoren een rol in. Denk bijvoorbeeld aan het weer (als het veel waait is windenergie goedkoper), het seizoen (in de winter hebben we meer stroom nodig dan in de zomer) of politieke onrust (waardoor elektriciteitstransport of -productie tijdelijk kan verminderen of stil kan liggen). Ook de economie speelt een grote rol in de schommeling van stroomprijzen op de lange termijn. Gaan we door een periode waarin het economisch minder goed gaat, dan zijn de energieprijzen door verminderde industrie en transport vaak lager. Dat zagen we bijvoorbeeld tijdens de coronacrisis.

Waarom zijn de prijzen nu zo hoog? 💸 

Terwijl de coronacrisis zorgde voor een daling, zagen we in het voorjaar van 2021 weer een stijging in de stroomprijzen. Dat komt door hogere kosten voor energie uit fossiele brandstoffen. Niet alleen de vraag naar gas is gestegen, ook de prijs voor CO₂-emissierechten is omhoog gegaan: de rechten die producenten moeten kopen om fossiele energie op te mogen wekken. 

Ook bij Tibber merken we zo'n prijsstijging, ondanks dat we geen energie uit fossiele brandstoffen leveren. Dat komt omdat het energienet altijd een mix van stroom is: alle geproduceerde energie, groen én grijs, komt erop samen. Stijgt de vraag naar fossiele energie, dan stijgt de beursprijs van de gehele stroommix. Elke energieleverancier koopt deze mix van stroom in. Dat je als klant vervolgens alleen groene stroom kunt afnemen, heeft te maken met Garanties van Oorsprong – je leest er meer over in dit artikel.

Groene stroom is goedkope stroom 💚

We worden wereldwijd steeds beter in het efficiënt opwekken van energie uit hernieuwbare bronnen als zon, wind en water. Daardoor wordt hernieuwbare energie steeds goedkoper ten opzichte van energie uit fossiele bronnen. De energietransitie, waarin we overstappen van fossiele op hernieuwbare energie, zorgt er dan ook voor dat stroom steeds goedkoper wordt. 

Als de vraag naar stroom echter niet volledig gedekt kan worden door hernieuwbare energiebronnen, moeten andere energiecentrales het resterende deel dekken zodat het hele land voldoende stroom heeft. Hoe meer centrales hiervoor nodig zijn, hoe hoger de stroomprijs: de goedkoopste centrales worden als eerste ingeschakeld, waardoor de volgende centrale die nodig is, altijd duurder is. De laatste benodigde energiecentrale bepaalt daardoor de stroomprijs. De 'merit order' heet dat ook wel in vaktaal.

☝️ Hoe lager het aandeel hernieuwbare energie, hoe meer fossiele energie er nodig is om de vraag te dekken.

We moeten onze vraag afstemmen op het aanbod 

Om ervoor te zorgen dat we zo min mogelijk grijze-energiecentrales hoeven aan te zetten, is het belangrijk om onze vraag beter af te stemmen op het aanbod. Dit is überhaupt een belangrijke stap die we moeten nemen voor de energietransitie: hernieuwbare energie laat zich namelijk minder goed sturen dan fossiele energie (omdat je bijvoorbeeld niet in de hand hebt wanneer het waait of de zon schijnt). Dynamische stroomtarieven helpen daarbij, door je te stimuleren om stroom te verbruiken als de prijzen laag zijn (en er dus veel groene stroom beschikbaar) en te besparen op stroom als de prijzen hoog zijn (en er dus weinig groene stroom beschikbaar). Heb je daarentegen een energiecontract met een vast tarief per verbruikte kWh, dan ontbreekt die stimulans.

☝️ Hoe hoger het aandeel hernieuwbare energie, hoe lager de stroomprijs.

Maar wat als de uurprijs hoog is?

Het is makkelijk om het voordeel van een dynamisch energiecontract te zien als de prijzen laag zijn: je profiteert dan immers direct van de lage prijs. Stijgen de prijzen gedurende een langere tijd, dan lijkt het vaak een veiligere keuze om voor een vast tarief te kiezen. Hoewel je met een vast tarief inderdaad een prijsgarantie voor een bepaalde periode hebt (en dus geen risico loopt als de prijzen verder stijgen), zal elke energieleverancier echter vroeg of laat tariefswijzigingen door moeten voeren. 

Een vast tarief is uiteindelijk een gewogen gemiddelde van een stroomprijs die ieder uur schommelt, waarbij de energieleverancier het risico voor zichzelf zo klein mogelijk maakt door jou een marge op de stroomprijs te rekenen. Een vast tarief kan soms lager liggen dan een dynamisch tarief, maar op de lange termijn worden deze schommelingen altijd weer gecompenseerd. Als de prijzen vervolgens weer dalen, is het bovendien alleen je energieleverancier die daarvan profiteert. Daardoor zijn dynamische tarieven gemiddeld genomen voordeliger.

De controle moet bij de consument liggen 💪

Onze filosofie is dat de controle bij jou als consument moet liggen. Door jouw vraag naar stroom af te stemmen op het aanbod, speel je niet alleen een belangrijke rol in de energietransitie, het is ook gunstig voor je energierekening. Bij Tibber helpen we je daarbij – niet alleen met stroom voor de beursprijs per uur, maar ook met een slimme app die je helpt om je stroomverbruik te sturen.

Ook een dynamisch energiecontract met groene stroom voor de beursprijs per uur? Stap over naar Tibber! Opzeggen kan op ieder moment.